przedsiebiorcy.pesi.pl

Aktualności

Spór o przedawnienie podatków

Ministerstwo Rozwoju i Technologii chce, a Ministerstwo Finansów nie chce zmian w przepisach ustawy – Ordynacji podatkowej ws. zawieszania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych

Przedsiębiorcy skarżą się, że skarbówka wszczyna postępowania karne skarbowe tylko po to, aby zawieszać bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych. Konstytucyjności tych przepisów Ordynacji podatkowej wciąż nie rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny, choć Rzecznik Praw Obywatelskich złożył wniosek w tej sprawie już w 2014 r.[1].

Stały Komitet Rady Ministrów pochyla się nad długo wyczekiwanym przez przedsiębiorców projektem ustawy z 5 kwietnia 2024 r. o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego[2], w którym Ministerstwo Rozwoju i Technologii zaproponowało zmiany w ustawie – Ordynacji podatkowej dotyczące biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, które mają na celu zrównoważenie interesów państwa i podatników – informuje dr n. pr. Marek Woch Ekspert Centrum Legislacji Federacji Przedsiebiorcy.pl.

Najważniejsze zmiany proponowane w projekcie:

  1. Uchylenie art. 70 § 6 pkt 1 i § 7 pkt 1: Ma to na celu wyeliminowanie praktyki wszczynania postępowań karnoskarbowych tylko po to, żeby uniknąć przedawnienia zobowiązania podatkowego. Organy skarbowe często robiły to, żeby zawiesić bieg terminu przedawnienia, co pozwalało im na nieograniczone czasowo prowadzenie postępowań.
  2. Dodanie art. 70 § 4a: Wprowadza on jednorazowe wydłużenie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego o 5 lat w przypadku, gdy zostanie wydane postanowienie
    o przedstawieniu zarzutów w sprawie o przestępstwo skarbowe związane
    z niewykonaniem tego zobowiązania. To rozwiązanie ma na celu umożliwienie skutecznego prowadzenia i zakończenia postępowań w sprawach o najpoważniejsze przestępstwa skarbowe.

Korzyści dla przedsiębiorców z proponowanych zmian:

  • Ograniczenie nadużyć: Zmiany te mają zapobiec nadużywaniu postępowań karnoskarbowych w celu przedłużania terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych.
  • Usprawnienie postępowań: Wydłużenie terminu przedawnienia o 5 lat
    w uzasadnionych przypadkach pozwoli na skuteczne przeprowadzenie i zakończenie skomplikowanych postępowań karnoskarbowych.
  • Ochrona interesu państwa: Zmiany te mają na celu ochronę interesów budżetu państwa poprzez umożliwienie ścigania poważnych przestępstw skarbowych.
  • Ochrona praw podatnika: Zmiany te mają na celu ochronę praw podatnika poprzez uniemożliwienie nieuzasadnionego przedłużania postępowań podatkowych.

Co uważa Ministerstwo Finansów na temat zmian?

  • Stanowisko: Ministerstwo Finansów w piśmie z 29 stycznia 2025 r. stanęło na stanowisku, że przepisy dotyczące przedawnienia zobowiązań podatkowych powinny być regulowane przez Ministerstwo Finansów. Wynika to z konieczności uwzględnienia szerszego kontekstu i powiązań między przepisami o wygasaniu zobowiązań podatkowych, a także relacji między prawem podatkowym a karnym skarbowym.
  • Regulacje: Uregulowania dotyczące przedawnienia zobowiązań podatkowych muszą być spójne i funkcjonalne, aby zrównoważyć prawa podatnika z potrzebą skutecznej realizacji zadań Krajowej Administracji Skarbowej.
  • Co powinno ministerstwo: Ministerstwo Rozwoju i Technologii, mimo że uwzględnia krytyczne głosy dotyczące obecnego mechanizmu przedawnienia zobowiązań podatkowych w sprawach karnych skarbowych, ma ograniczone możliwości analizy realnych potrzeb i skutków proponowanych rozwiązań.
  • Krytyczna ocena: Przygotowany projekt zbyt daleko idzie w skracaniu terminu przedawnienia i nie uwzględnia czasu potrzebnego na przeprowadzenie złożonych postępowań w sprawach najpoważniejszych przestępstw podatkowych.
  • Czego nie zrobiono: Projektodawcy nie odnieśli się do roli uchylanego przepisu
    70 § 6 pkt 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, co świadczy o niezrozumieniu istoty zawieszenia i przerwania biegu terminu przedawnienia.
  • Co potrzebne: Kwestia przedawnienia zobowiązań podatkowych wymaga kompleksowej analizy, a nie wyrywkowej legislacji.
  • Konsekwencje: Zmiany w zasadach przedawnienia zobowiązań podatkowych mogą negatywnie wpłynąć na dochody budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.
  • O co wnoszono: Ministerstwo Finansów od początku wnosiło o odstąpienie od zmian w obszarze zasad przedawnienia zobowiązań podatkowych.
  • Prace: Ministerstwo Finansów prowadzi prace legislacyjne nad projektem zmian
    w obszarze przedawnienia zobowiązań podatkowych, w tym w sprawach karnych skarbowych. Proponowane zmiany w znacznym stopniu mają ograniczyć przypadki zawieszania biegu terminu przedawnienia. W związku z powyższym, wszelkie dalsze prace legislacyjne dotyczące tego zagadnienia powinny być prowadzone przez Ministerstwo Finansów.

Podsumowując: Proponowane zmiany w Ordynacji podatkowej dotyczące biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego są krokiem w kierunku bardziej sprawiedliwego i efektywnego systemu podatkowego. Zmiany te mają na celu zrównoważenie interesów państwa
i podatników poprzez ograniczenie nadużyć, usprawnienie postępowań i ochronę praw obu stron. Jednak, jak się okazuje kolejny rząd i kolejne wewnętrzne problemy z przepisami dotyczącymi zawieszania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

[1] Zob. także: Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. sygn. akt P 30/11; E. Prejs, Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego ze względu na wszczęcie postępowania w sprawie
o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe – rozważania nad konstytucyjnością obowiązującej regulacji

Opublikowano: PP 2017/11/32-47, gdzie wskazano: „W wyroku tym – w nawiązaniu do treści pytania prawnego Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz stanu prawnego sprawy – Trybunał skoncentrował się wyłącznie na kwestii zawiadomienia podatnika o zaistniałym już skutku w postaci zawieszenia terminu przedawnienia, co nie oznacza, że regulacja ta, zarówno w analizowanym przez Trybunał, jak też aktualnie obowiązującym brzmieniu, nie budzi wątpliwości co do jej konstytucyjności w pozostałym zakresie. Kwestie związane z konstrukcją funkcjonalnego połączenia sfery postępowania karnego skarbowego ze sferą niewykonania zobowiązania podatkowego, skutkującą zawieszeniem terminu przedawnienia, były poza obszarem rozważań Trybunału Konstytucyjnego”.

[2] Projekt z dnia 16 stycznia 2025 r. https://legislacja.gov.pl/projekt/12383815/katalog/13050484#13050484, dostęp: 4.02.2025 r.

Scroll to Top